در مورد 2 آيه‏ از قرآن تمامي مفسران اتفاق نظر دارند كه اين 2 آيه در مورد واقعه غدير خم نازل شده است اين دو آيه چنين است.

الف) آيه 67 سوره مائده: «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ»
اي پيامبر آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده به طور كامل - به مردم - برسان و اگر اين كار را انجام ندهي رسالت - خداي را - انجام نداده‏اي و خداوند تو را - از خطرهاي احتمالي - نگاه مي‏دارد و خداوند كافران را هدايت نمي‏كند.
در ذيل تفسير آيه فوق روايات بسياري نقل شده كه نظريه انتساب اين آيه به واقعه غدير را قطعي مي‏كند.
اين روايات را كساني چون زيد بن ارقم، ابو سعيد خدري، ابن عباس، جابر بن عبداللَّه انصاري، ابو هريره و ابن مسعود نقل كرده‏اند و گفته‏اند كه اين آيه درباره واقعه غدير و جانشيني حضرت علي(عليه السلام) نازل شده است.(1)
بسياري از دانشمندان اسلامي نيز در كتابهاي خود به اين احاديث تصريح كرده‏اند كه برخي از آنان عبارت‏اند از:
1 - حافظ ابو نعيم اصفهاني در كتاب ما نزل من القرآن في علي به نقل از خصائص، ص 29.
2 - ابو الحسن واحدي نيشابوري در كتاب الباب النزول، ص 150.
3 - ابن عساكر شافعي بنا به نقل در المنثور، ج 2، ص 298.
4 - فخر رازي در كتاب تفسير كبير، ج 3، ص 636.
5 - جلال الدين سيوطي در كتاب درالمنثور، ج 2، ص 298.
6 - علامه اميني در كتاب الغدير.
ب) آيه سوم سوره مائده: «... الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا..».
امروز دين شما را كامل كردم و نعمت خود را بر شما تكميل نمودم و اسلام را به عنوان آيين جاودان شما پذيرفتم
مفسران شيعه معتقد اند كه مراد از اليوم در اين آيه روز غدير خم است، روزي كه در آن پيامبر اسلام امير مؤمنان را به طور رسمي براي جانشين خود تعيين نمود.
در رواياتي كه از طريق شيعه و سني نقل شده به صراحت اذعان گرديده است كه اين آيه در روز غدير خم و پس از اعلام پيامبر نازل شده است. برخي از علماي عامه و اهل سنت كه اين مطلب را نقل نموده‏اند عبارت‏اند از:
1 - ابن جرير طبري راوي معروف سني در كتاب ولايت و به نقل از زيد ابن ارقم، صحابي معروف.
2 - حافظ ابو نعيم اصفهاني در كتاب ما نزل من القرآن في علي به نقل از ابو سعيد خدري.
وي مي‏نويسد: «در روز غدير خم پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) علي را به ولايت به مردم معرفي كرد و مردم متفرق نشده بودند زماني كه آيه «اليوم اكملت لكم...» نازل شده در اين هنگام پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود: اللَّه اكبر بر تكميل دين و اتمام نعمت پروردگار و خشنودي خداوند از رسالت من و ولايت علي(عليه السلام)
پس فرمود: من كنت مولاي فهذا عليٌ مولاه؛ هر كس كه من مولاي اويم پس از اين علي مولاي اوست. خداوندا آن كس كه او را دوست بدارد دوست بدار و آن كس كه او را دشمن بدارد دشمن بدار. هر كس او را ياري كند ياري كن و هر كس دست از ياري‏اش برداشت او را ياري منما.(2)
3 - خطيب بغدادي در تاريخ خود از ابو هريره و او از پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) چنين نقل مي‏كند كه پس از واقعه غدير خم و پيمان ولايت علي(عليه السلام) و گفتار عمر بن خطاب: بخ بخٍ يابن ابيطالب اصبحت مولاي و مولا كل مسلم. آيه «اليوم اكملت لكم دينكم...» نازل گرديد(3)

4 - در تفسير برهان و نور الثقلين ده روايت از طرق مختلف نقل شده كه اين روايت در مورد غدير خم مي‏باشد.(4)
بنابر آنچه نقل شده بيشتر علماي اهل سنت و تمامي علماي شيعه در مورد انتساب اين آيه بر واقعه غدير خم اتفاق نظر دارند.
و تنها نكته اختلافي معناي واژه مولا مي‏باشد چنان كه علماي اهل سنت اين واژه را به معناي دوست و ياور دانسته‏اند.
در توضيح اين مطلب بايد گفت كه تأكيد بر دوستي علي(عليه السلام) نياز به آن همه مقدمه چيني و گردآوري مسلمانان و خواندن خطبه در آن بيابان سوزان و نيز گرفتن بيعت از مردم ندارد چرا كه مودت و دوستي مسلمانان با يكديگر بيش‏تر از اين در اسلام مطرح شده و مورد اتفاق و پذيرش همه مسلمانان بوده است.
اين مطلب چيزي نبوده كه توسط پيامبر ابلاغ نشده باشد و يا پيامبر از ابلاغ آن بيم داشته باشد چنان كه در آيه 67 سوره مائده خداوند به پيامبر اطمينان مي‏دهد كه او را از خطرات نگاه خواهد داشت و اين نمي‏تواند تنها براي اعلام يك دوستي ساده با يكي از صحابه مشهور پيامبر كه پسر عموي ايشان نيز بوده و داراي آن سابقه درخشان در اسلام است باشد،
و ديگر اين كه اگر مقصود تنها اعلام دوستي با علي(عليه السلام) بوده پس چرا پيامبر بيش از اعلام آن از مردم اقرار مي‏گيرد كه من نسبت به شما از خود شما سزاوارتر و نيز صاحب اختيار شما هستم!
آيا اين جمله تناسبي با بيان يك دوستي ساده با يكي از صحابه دارد تا جايي كه مردم به علي(عليه السلام) تهنيت بگويند و خليفه دوم با جمله اصبحت مولاي و مولا كل مؤمن و مؤمنه، اي علي تو مولاي من و مولاي هر مرد و زن مؤمن هستي به آن حضرت تهنيت بگويد آيا اين عبارت مولا به معناي رهبر و جانشين پيامبر نيست؟(5)

پي نوشت ها:
----------------
(1)- تفسير نمونه، ناصر مكارم شيرازي، ج 5، ص 5 – 17 (2)- همان، ج 4، ص 263 – 267 (3)- الغدير، علامه اميني، ج 1، ص 230 – 232 (4)- تفسير برهان، ج 1،ذيل آيه 3 سوره مائده ؛ تفسير نور الثقلين، ج 1، ذيل سوره مائده، آيه 3 (5)- تفسير نمونه، همان، ص 16 – 17

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: